1. Động cơ của Nga trong leo thang xung đột
Việc Nga tăng cường sử dụng các vũ khí hiện đại như tên lửa Oreshnik phản ánh sự cứng rắn trong chính sách đối ngoại của Moscow. Động thái này không chỉ nhằm khẳng định sức mạnh quân sự, mà còn thể hiện sự bất mãn của Nga đối với vai trò của phương Tây trong cuộc chiến.
Nga cho rằng sự hỗ trợ của phương Tây, đặc biệt từ Mỹ, thông qua viện trợ quân sự và tài chính cho Ukraine, đã kéo dài xung đột và làm gia tăng áp lực kinh tế lẫn chính trị đối với Moscow. Ngoài ra, việc Mỹ cân nhắc cung cấp vũ khí hạt nhân chiến thuật cho Ukraine đã khiến Nga coi đây là “lằn ranh đỏ”. Moscow không loại trừ khả năng trả đũa bằng cách cung cấp công nghệ hạt nhân cho các quốc gia đối lập với Mỹ, như một biện pháp “đối xứng chiến lược” .
2. Phản ứng của Ukraine và phương Tây
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã tận dụng các diễn đàn quốc tế để kêu gọi viện trợ phòng không nhằm bảo vệ các cơ sở hạ tầng trọng yếu. Điều này là cần thiết khi Nga gia tăng các cuộc không kích nhằm vào các thành phố lớn, gây thiệt hại nặng nề cho dân thường và phá hủy mạng lưới năng lượng của Ukraine .
Trong khi đó, NATO và Liên minh châu Âu đã tăng cường viện trợ quân sự cho Kyiv, bao gồm các hệ thống phòng thủ tên lửa hiện đại như Patriot và NASAMS. Tuy nhiên, sự gia tăng hỗ trợ từ phương Tây cũng làm phức tạp hóa triển vọng đàm phán hòa bình, vì Nga có thể coi đó là sự “bao vây chiến lược” từ đối thủ .
3. Rủi ro về mặt quân sự và kinh tế
Rủi ro quân sự:
Việc Nga sử dụng các loại vũ khí mới, đặc biệt là tên lửa siêu thanh, có thể làm thay đổi cục diện chiến trường. Vũ khí này không chỉ đe dọa các cơ sở quân sự mà còn cả các vùng dân sự. Hơn nữa, nếu Moscow thực sự chuyển giao công nghệ hạt nhân cho các nước đối địch với Mỹ, như Iran hay Triều Tiên, điều này sẽ gây ra nguy cơ leo thang toàn cầu, làm mất ổn định khu vực Trung Đông và Đông Bắc Á .
Rủi ro kinh tế:
Xung đột kéo dài đã làm tổn hại đến nền kinh tế toàn cầu, từ giá năng lượng leo thang đến chuỗi cung ứng lương thực bị gián đoạn. Ukraine, nhà xuất khẩu ngũ cốc lớn, đã bị cản trở nghiêm trọng bởi các cuộc không kích vào cảng biển và kho dự trữ. Trong khi đó, các lệnh trừng phạt chống Nga làm ảnh hưởng tới nguồn cung năng lượng ở châu Âu, đặc biệt là khí đốt .
4. Triển vọng hòa bình và tương lai xung đột
Mặc dù phương Tây kêu gọi Nga quay lại bàn đàm phán, nhưng các điều kiện hiện tại khiến triển vọng hòa bình trở nên mờ mịt. Nga đòi hỏi sự công nhận các vùng lãnh thổ đã sáp nhập, trong khi Ukraine và phương Tây kiên quyết không nhượng bộ. Điều này dẫn đến nguy cơ kéo dài xung đột mà không có giải pháp rõ ràng .
5. Kết luận: Tác động đến trật tự thế giới
Cuộc chiến tại Ukraine đang tái định hình trật tự thế giới. Nga cố gắng khẳng định vị thế như một cường quốc đối trọng với phương Tây, trong khi Mỹ và các đồng minh sử dụng xung đột để củng cố liên minh NATO. Tuy nhiên, cái giá phải trả là sự bất ổn toàn cầu, cả về an ninh lẫn kinh tế.
Cần có nỗ lực quốc tế thực chất để xoa dịu xung đột, dù điều này đòi hỏi sự nhượng bộ từ cả hai phía, điều hiện tại khó có thể xảy ra.
