Trong một động thái được giới chuyên gia đánh giá là "bứt phá mang tính hệ thống", Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình đã đề xuất đưa quy trình cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (thường gọi là “sổ đỏ”) lên môi trường trực tuyến. Đề xuất này không chỉ là cải cách thủ tục hành chính thuần túy, mà còn là cú hích định hướng tương lai trong quản trị đất đai – lĩnh vực vốn bị đánh giá là trì trệ, phức tạp và đầy rủi ro tham nhũng.
Ảnh minh họa từ AI
Vì sao phải số hóa sổ đỏ?
Mỗi năm, hàng triệu hồ sơ đất đai được nộp tại các văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất trên toàn quốc. Trung bình, người dân phải mất từ vài tuần đến vài tháng để hoàn tất hồ sơ, đối mặt với đủ loại phiền phức: đi lại nhiều lần, giấy tờ lòng vòng, thái độ cửa quyền, thậm chí bị “gợi ý bôi trơn”.
Việc chuyển toàn bộ quy trình này lên trực tuyến, nếu làm thật sự đến nơi đến chốn, không chỉ tiết kiệm thời gian, chi phí mà còn phá vỡ mảnh đất “màu mỡ” của tiêu cực và nhũng nhiễu. Quan trọng hơn, nó trả lại quyền tiếp cận công bằng và minh bạch cho mọi công dân.
Tư duy cải cách từ cấp cao
Việc Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình trực tiếp nêu vấn đề này tại các diễn đàn chính phủ cho thấy cải cách không còn dừng ở cấp chuyên viên kỹ thuật. Ông là người hiểu rõ những “điểm mù” trong quy trình pháp lý và hành chính, đặc biệt sau nhiều năm làm Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao. Sự chuyển hướng sang tư duy điều hành theo hướng “phòng ngừa từ gốc” cho thấy tầm nhìn cải cách được đặt đúng chỗ: minh bạch hóa ngay từ lúc cấp giấy tờ.
Sổ đỏ online có khả thi không?
Câu trả lời là “không dễ” – nhưng có thể làm được nếu hội tụ đủ 3 điều kiện:
-
Dữ liệu đất đai phải sạch – Không thể số hóa một hệ thống mà hồ sơ gốc còn lộn xộn, bản đồ còn sai lệch, tranh chấp chưa xử lý dứt điểm.
-
Hệ thống pháp lý phải đồng bộ – Phải sửa đổi, tích hợp các luật liên quan như Luật Đất đai, Luật Công nghệ thông tin, Luật Công chứng...
-
Người dân phải là trung tâm – Hệ thống không thể chỉ dành cho người biết dùng công nghệ; cần có cơ chế hỗ trợ người lớn tuổi, vùng sâu vùng xa, người dân tộc thiểu số.
Tương lai nào cho quản lý đất đai Việt Nam?
Nếu đề án được hiện thực hóa, Việt Nam có thể trở thành một trong những quốc gia đầu tiên ở Đông Nam Á cấp sổ đỏ hoàn toàn không dùng giấy – một bước đệm quan trọng hướng đến số hóa toàn diện thị trường bất động sản. Hơn thế, nó tạo ra một hệ sinh thái dữ liệu mở phục vụ cho quy hoạch, đầu tư, và phòng chống sai phạm trong quản lý đất đai.
